# İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans)

# İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans)

İdrar kaçırma, mesane kontrolünün istemsiz kaybıdır. Her yaşta görülebilir; kadınlarda gebelik ve doğum sonrası, erkeklerde prostat sorunları sonrasında sıklaşır. Utanılacak bir durum değildir ve çoğu kişi doğru tedaviyle belirgin şekilde rahatlar.

—

## Belirtiler

* Öksürürken, gülerken, koşarken idrar sızıntısı
* Aniden, şiddetli idrar yapma hissi ve tuvalete yetişememe
* Gece sık idrara kalkma, yatağı ıslatma (noktüri/enürezis)
* Sürekli damlama, mesanenin tam boşalmama hissi
* Sık idrar yolu enfeksiyonları, kötü koku veya cilt tahrişi

> Bu belirtilerden biri sizde varsa değerlendirme için randevu alın.

—

## İdrar Kaçırma Tipleri

* **Stres tip:** Öksürme, hapşırma, yük kaldırma gibi karın içi basıncı artıran durumlarda sızıntı.
* **Urgency/urge tip (Aşırı aktif mesane):** Aniden gelen yoğun sıkışma hissi ve yetişemeden kaçırma.
* **Taşma (overflow) tip:** Zayıf akım, damlama; mesanenin tam boşalamamasına bağlı sızıntı.
* **Mikst tip:** Stres + urge belirtilerinin bir arada olması.
* **Fonksiyonel:** Hareket kısıtlılığı, bilişsel sorunlar gibi nedenlerle tuvalete yetişememe.

—

## Nedenler ve Risk Faktörleri

* Pelvik taban kaslarının zayıflaması (gebelik, vajinal doğum, menopoz)
* Prostat büyümesi veya prostat ameliyatları (erkeklerde)
* Aşırı aktif mesane ve sinir sistemi hastalıkları (diyabetik nöropati, MS, inme vb.)
* Kronik kabızlık, kronik öksürük, obezite
* İdrar yolu enfeksiyonları, vajinal atrofı/östrojen eksikliği
* Bazı ilaçlar (diüretikler, sedatifler, antidepresanlar, antikolinerjikler vb.)

> İdrar kaçırma tek bir nedene bağlı olmayabilir; kişiye özel değerlendirme gerekir.

—

## Tanı: İlk Muayenede Neler Yapıyoruz?

1. **Ayrıntılı öykü ve semptom sorgulaması** (ne zaman, ne sıklıkla, tetikleyiciler).
2. **Fizik muayene** ve pelvik taban değerlendirmesi.
3. **İdrar tahlili ve kültür** (enfeksiyon ve kanama açısından).
4. **Mesane günlüğü** (sıvı alımı, idrar sıklığı ve kaçırma epizotları).
5. Gerekirse **ultrason** ile rezidüel idrar ölçümü.
6. Seçilmiş olgularda **ürodinami** ve **sistoskopi**.

—

## Tedavi: Basamaktan Basamağa Kişiye Özel Yaklaşım

### 1) Yaşam Tarzı ve Davranışsal Tedaviler (İlk Basamak)

* **Sıvı–kafein–alkol düzeni:** Kafeinli ve gazlı içecekleri azaltın; akşam sıvısını kısıtlayın.
* **Kilo kontrolü ve düzenli egzersiz.**
* **Kabızlık tedavisi** ve liften zengin beslenme.
* **Mesane eğitimi:** Tuvalet aralıklarını kademeli uzatma, zamanlı/scheduled miksiyon, çift aşamalı işeme.
* **Pelvik taban kas egzersizleri (Kegel):** Doğru teknikle, fizyoterapist eşliğinde gerekirse biofeedback ile.
* **Emici ürünler ve cilt bakımı:** Geçici konfor ve cilt sağlığı için.

### 2) İlaç Tedavileri (Uygun Hastalarda)

* **Aşırı aktif mesane/urge tip:**

* **Antimuskarinikler:** Oksibutinin, tolterodin, solifenasin vb.
* **β3-agonistler:** Mirabegron veya vibegron.
* Gerektiğinde **kombinasyon tedavisi** (antimuskarinik + β3-agonist).
* **Postmenopozal kadınlarda:** **Topikal vajinal östrojen** (özellikle sıkışma ve irritatif semptomlara katkı sağladığında).
* **Erkeklerde prostatla ilişkili semptomlar:** Uygun olgularda **alfa blokerler** vb.

> İlaç seçimi; yaş, eşlik eden hastalıklar, tansiyon, glokom, kognitif durum ve olası yan etkiler göz önünde bulundurularak yapılır.

### 3) Minimal İnvaziv Girişimler

* **Botulinum toksini (mesane içine):** Aşırı aktif mesanede ilaçlarla yeterli yanıt alınamazsa.
* **Sinir modülasyonu:** Tibial sinir stimülasyonu (PTNS) veya sakral nöromodülasyon.
* **Pesser/üriner destek cihazları:** Uygun anatomiye sahip stres tipte kadınlarda.
* **Üretral dolgu (bulking) enjeksiyonları:** Seçilmiş stres tip olgularda.

### 4) Cerrahi Seçenekler

* **Kadınlarda stres tip:** Orta üretral sling (TVT/TOT), Burch kolposüspansiyon.
* **Erkeklerde stres tip (özellikle prostat cerrahisi sonrası):** Erkek slingleri (hafif–orta) veya **yapay üriner sfinkter** (ileri olgular).

—

## Sık Sorulan Sorular (SSS)

**İdrar kaçırma geçer mi?**
Çoğu hasta yaşam tarzı değişiklikleri, pelvik taban eğitimi ve doğru tedavi kombinasyonlarıyla belirgin düzelme gösterir.

**Kegel egzersizini doğru yaptığımı nasıl anlarım?**
İlk öğrenme sırasında pelvik taban fizyoterapistinden destek alın. Biofeedback ve özel cihazlar tekniği pekiştirir.

**İlaçların yan etkileri var mı?**
Ağız kuruluğu, kabızlık, baş dönmesi gibi etkiler görülebilir; β3-agonistlerde tansiyon takibi önemlidir. Yan etki olduğunda hekiminiz doz/ilaç değişikliği planlar.

**Ameliyat şart mı?**
Hayır. Ameliyat, uygun seçilmiş stres tip vakalarda ve diğer tedaviler yetersiz kaldığında düşünülür.

—

## Ne Zaman Hekime Başvurmalıyım?

* Yeni başlayan, giderek artan kaçırma
* İdrarda kan, ateş, yanma gibi enfeksiyon bulguları
* Mesanenin hiç boşalmaması veya şiddetli alt karın ağrısı

> Erken başvuru, basit çözümlerle büyük fark yaratır.

—

## Kliniğimizde Yaklaşım

* Kapsamlı değerlendirme, mesane günlüğü ve gerekirse ürodinamik test
* Pelvik taban fizyoterapisi ve bireyselleştirilmiş egzersiz programı
* Kanıta dayalı ilaç tedavisi ve yakın takip
* Gerekli olgularda botulinum toksini, nöromodülasyon ve cerrahi seçenekler

**Randevu ve bilgi için: dr.elnurallahverdiyev@gmail.com

*Bu sayfadaki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır; kişisel tıbbi öneri yerine geçmez.*